Een moeder aan het woord over het proces naar en uitvoering van maatwerk voor haar hoogbegaafde zoon…

De weg naar maatwerk

De weg naar maatwerk belopen we nog steeds en bewandelen we eigenlijk al vanaf groep 3 van de basisschool. Inmiddels zit onze zoon ruim 2 jaar op het Voortgezet Onderwijs en is maatwerk nog actueler geworden. Met vallen en opstaan zijn we daar ook al ruim 2 jaar mee bezig.

Vanuit de middelbare school zelf werd eigenlijk niets gesignaleerd, behalve dat onze zoon onvoldoendes haalde. Als er veel sneller actie was ondernomen en er naar ons geluisterd was, had onze zoon er heel anders bij gezeten. Wij moeten keer op keer – samen met de expertise van Gewoon Hoogbegaafd – zelf aangeven welke stappen er gezet moeten worden en wat belangrijk is voor hem. De kleine stappen worden overgenomen door school. Hoewel school keer op keer aangeeft over de juiste expertise te beschikken, hebben wij dit nog niet kunnen ontdekken. Sterker nog, deze is echt niet aanwezig. De starheid waarmee alles binnen de vier muren van school wordt gehouden en de tijd (en dus geld) die dat op langere termijn kost, verbazen ons keer op keer en maken ons ook met regelmaat moedeloos.

Wat heeft dit proces van jullie zoon gevraagd?

Veel te veel. Ons kind is in een traumatische, stressvolle situatie beland waar hij geen enkele grip kreeg op de situatie. Een enorme impact. Hij dreigde depressief te raken en toen zijn we op de rem gaan staan en hebben we hem thuis gelaten. Alles behalve een ideale situatie maar onderwijs is echt bijzaak op het moment dat je kind zo diep zit. Sterker nog, leren heeft dan geen enkele zin.

Hij heeft heel hard gewerkt om zich weer goed te voelen binnen de veilige thuissetting. Nu maakt hij kleine stappen richting school. Om daar zijn welbevinden en zelfvertrouwen langzaam weer op te bouwen. Het is voor hem een heel intensief traject geweest om weer bij zichzelf te komen en licht in zijn leven te zien. Nu hopen we dat hij stapje voor stapje weer richting school kan bewegen.

Wat heeft dit proces van jou als ouder gevraagd?

Meer dan iemand ooit kan begrijpen. Het is ontzettend eenzaam, omdat niemand het eigenlijk begrijpt. Veel mensen hebben er ook een mening en oordeel over. Slimme kinderen doorlopen school toch met twee vingers in de neus? De meeste mensen hebben geen enkel idee wat hoogbegaafd zijn inhoud maar oordelen er wel over.

Emoties

Verdriet om ons kind. De onmacht dat we er zo alleen voor staan in dit hele proces, terwijl we zo hard werken om dingen samen voor elkaar te krijgen. Continue vragen hebben over wat de juiste route is, de juiste volgende stap. De onzekerheid over of we dat wel goed doen. Verbazing omdat je een kind hebt dat eigenlijk niets liever doet dan leren, maar op school totaal in de verkeerde omgeving zit. En dat daar niets aan verandert. Boos, omdat het in gesprekken eigenlijk alleen maar om geld gaat en niet om het welbevinden van je kind.

Je valt tussen wal en het schip binnen Passend Onderwijs. School redeneert alleen vanuit onderwijs. Het zorgaspect komt nauwelijks aan bod. Terwijl juist bij maatwerk, zeker in de situatie waarin onze zoon verkeert, onderwijs alleen een vehikel is en het in eerste instantie alleen gaat om zijn welbevinden (lees ‘zorg’). Is dat er namelijk niet, heeft onderwijs ook geen zin. Maar men weet niet wat ze daarvoor in moeten zetten. En de gemeente, die ons in gesprekken altijd goed heeft begeleid, ziet het zorgdeel vallen binnen Passend Onderwijs en doet daarom op dat vlak niets.

Financiën

Ook financieel heeft het ons veel gekost. In 3 jaar tijd zijn we meer dan EUR 10.000 kwijt. Dit begon al op de basisschool. Je hebt allemaal hele aardige mensen tegenover je zitten die vol begrip zijn. Maar puntje bij paaltje sta je er volledig alleen voor in de ondersteuning van je kind. Het ontwricht je hele gezin op veel gebieden.

Voordelen

Maatwerk maakt dat er gekeken wordt wat er voor je kind echt nodig is. Onze zoon krijgt nu beperkt één op één begeleiding. Dit geeft hem vertrouwen en vermindert zijn stress enorm. Zelfs binnen school. Alleen dan kan hij de stappen in vertrouwen nemen richting school. Ook wordt hij niet meer lastig gevallen met allerlei randzaken rondom de stof waar hij alleen maar van in de war raakt of wat hem enorm verveelt. En dat lucht hem enorm op. Je ziet elke keer letterlijk zijn opluchting.

Uitdagingen

Maatwerk is ook zorg. Echter, zo is de benadering niet vanuit school. Maatwerk zien zij als aanpassingen in het rooster, meer vakken etc. Dat is onderwijs, géén zorg. Er is geen focus en aandacht. Instrumenteel worden er allerlei actie ingezet maar dit is erg versnipperd. Daardoor weet niemand binnen school wat er nu echt bij onze zoon speelt en daardoor kunnen ze er ook onvoldoende op in spelen. In onze ogen zou alles er op gericht moeten zijn om hem zo snel mogelijk weer naar school te krijgen. Maar dat vergt aandacht en intensieve begeleiding. Daar is geen geld voor, wordt dan aangegeven. Maar juist dit gebrek aan aandacht zorgt er voor dat het veel langer duurt en dus veel meer geld kost op de langere termijn. En moet het niet zo zijn dat we als maatschappij alles op alles willen zetten om een jongen die heel graag wil leren, weer naar school te krijgen? Dat kan alleen als je daar alles aan doet en er dus de focus op hebt.

Komend jaar…

werken wij aan zijn (zelf)vertrouwen binnen de schoolsetting. Dat onze zoon zich daar weer veilig voelt en het onderwijs kan uitbreiden. Hoe dan het maatwerk binnen het onderwijs is, zien we dan wel. Het gaat eerst om het welbevinden en de zorg die dit vraagt, dan pas om onderwijs.

Tips

Volg altijd je eigen gevoel. Voelt iets niet goed, neem de tijd om dit te onderzoeken en acteer daar ook op. Je gevoel heeft het altijd bij het juiste eind. Ga op zoek naar mensen die je kunnen helpen of die hetzelfde doormaken. Wij verbazen ons er wel eens over dat iedere ouder weer opnieuw in alles het wiel uit moet vinden. Wat een energie dat kost! Het zou zo veel fijner zijn wanneer je elkaar beter zou kunnen ondersteunen.

Blijf zoveel mogelijk praten binnen je gezin. Het trekt een wissel op de balans binnen je gezin. Probeer zo veel mogelijk op één lijn te komen. Dat zorgt ervoor dat je alleen hoeft te strijden buiten je gezin en niet erbinnen. Dan is de basis sterk van waaruit je de stappen zet.

Heb ook vertrouwen dat het wel goed komt, hoe moeilijk dat soms ook is. Er zit een enorme kracht in onze kinderen. Onze zoon bewandelt niet altijd de makkelijkste weg maar wij vertrouwen erop dat hij er ook weer heel veel rijker en wijzer door wordt.